पाठ्यपुस्तक निर्मितीचा एकाधिकार असलेली स्वतंत्र व स्वायत्त यंत्रणा असे मंडळाचे स्वरूप.
प्रशासकीय रचना :
पुणे येथे मंडळाचे मुख्य कार्यालय, मुंबई येथे नियंत्रक कार्यालय.
पाठ्यपुस्तकांच्या वितरणासाठी गोरेगांव (मुंबई), पनवेल, पुणे, कोल्हापूर, नाशिक, नागपूर, औरंगाबाद, लातूर व अमरावती येथे प्रमुख विभागीय भांडारे.
दैनंदिन कामकाजासाठी मंडळाचे विद्या, निर्मिती, वित्त, प्रशासन, वितरण, स्थावर, विधी व माहिती, अंतर्गत लेखापरीक्षण, संशोधन, संगणक, ग्रंथालय, किशोर असे बारा विभाग कार्यरत.
कार्यकक्षा :
महाराष्ट्र राज्याच्या शिक्षण विभागाशी संलग्न असलेल्या प्राथमिक ते उच्चमाध्यमिक शाळांतील पहिली ते बारावी या इयत्तांची सर्व पाठ्यपुस्तके.
इयत्ता पहिली ते बारावी च्या विद्यार्थ्यांसाठी पूरक शैक्षणिक साहित्याची निर्मिती करणे.